تحقیقات علوم اقیانوسی، کلیدی برای آینده پایدار

فعالیت­های انسانی تا کنون بر اثر افزایش آلودگی و صید بی رویه بر همه قسمت­های اقیانوس اثر گذاشته­ است. اقیانوس ­ها در حدود ۷۱ درصد از سطح زمین را می ­پوشانند و نقش مهمی در تنظیم شرایط آب و هوایی داشته و همچنین منابع مهمی را در خود جای داده­اند. علاوه برآن، اقیانوس­ ها بسیاری از نیازهای اولیه انسان مانند غذا، مواد اولیه، انرژی را تامین می­کنند. امروزه بیش از ۴۰ درصد جمعیت جهان در نزدیکی مجاورت اقیانوس ­ها زندگی کرده و از میان ۱۵ کلان­شهر اصلی در دنیا، ۱۲ شهر در نزدیکی اقیانوس ­ها قرار گرفته اند. در چند دهه گذشته عواملی مانند دو برابر شدن جمعیت جهان ، توسعه سریع صنایع و افزایش اثر انسان بر محیط اطراف باعث افزایش فشار بر روی اقیانوس ­ها شده­اند. علاوه بر آن تغییرات آب و هوایی، استخراج ناپایدار منابع، ایجاد آلودگی و از بین بردن حیات موجودات دریایی تهدیدی جدی برای بهره­وری و سلامت اقیانوس ­ها به حساب می­آیند که در صورت عدم مدیریت صحیح مشکلات بزرگی را در پی خواهند داشت. سازمان ملل متحد همواره بر اهمیت اقیانوس ­ها تاکید ویژه­ای داشته است و به صورت ویژه در نشست ریو +۲۰ (آینده­ای که می­خواهیم) و هم­چنین اسناد اهداف توسعه پایدار (هدف شماره ۱۴) صراحتا بر آن تاکید کرده است که در نهایت به اولین کنفرانس اقیانوس ­ها در سال ۲۰۱۷ منجر شد.

در ادامه این اقدامات و در تلاش برای روشن­تر ساختن اهمیت اقیانوس­ ها و نقش تعیین کننده آن، در اواخر سال ۲۰۱۷ اقدام به انتشار اعلامیه ­ای تحت عنوان “ a Decade of Ocean Science for Sustainable Development” کرده و در آن مساله اقیانوس­ ها را به عنوان یکی از اولویت­های اصلی سازمان ملل در دهه پیشرو (۲۰۲۱-۲۰۳۰) معرفی کرد. اطلاعیه اخیر سازمان ملل در رابطه علوم دریا و اقیانوس، چشم­انداز نسبتا امیدوار کننده­ای را نسبت به آینده ارئه می­دهد؛ ولی با این وجود نیاز است تا دانشمندان به صورت مشترک و نزدیک با تصمیم­ گیران و هم­چنین مسئولان در همه سطوح در تعامل باشند تا وضعیت اقیانوس­ ها را در مسیر بازگشت به شرایط عادی قرار دهند. در این بیانیه که حمایت گسترده متخصصین و دانشمندان را به همراه داشت، بر گسترش همکاری­های کلیه افراد مسئول و ذینفعان این حوزه، اعم از تصمیم ­گیران و سیاست­گذاران، شرکت­های تجاری، محققان و … تاکید کرده است. علاوه بر آن، از همه جوامع که به نوعی با اقیانوس ­ها در ارتباط هستند نیز خواسته شده تا حداکثر همکاری را برای بهبود وضعیت موجود داشته باشند. مسئولیت پیشبرد و اجرای اهداف مرتبط با بهبود وضعیت اقیانوس ­ها بر عهده کمیسیون بین­المللی اقیانوس ­ها در یونسکو است که با شعار “اقیانوسی که ما برای آینده­ای که می­خواهیم، نیاز داریم” در حال پیگیری آن است.